معرفی بهترین بازی فکری برای کودکان ۴ ساله

در این مقاله به بررسی خصوصیات کودکان ۴ ساله  و بهترین های بازی فکری برای کودکان ۴ ساله می پردازیم.
بدیهی است که شاید بعضی از بازی های فکری در سنین مختلف مشترک باشند و مناسب بازه سنی خاصی باشند.
ما پیش از این سه مقاله را درباره‌ی انتخاب بهترین اسباب بازی‌ها برای کودکان  یک ساله و دو ساله و سه ساله  منتشر کردیم.

روانشناسی کودک ۴ ساله تا ۵ ساله :

به سنی که پر از تکمیل مهارت‌های قدیم است، خوش آمدید. سنی که چیزهای کاملاً نو با سرعتی فوق‌العاده بدست می‌آید.

* شما با کودکی رو به رو هستید که گفته شده ، بهترین ایام زندگی کودک و بهترین وقتی است که پدر و مادر می توانند با کودک خود وقت بگذرانند و از کنار هم بودن لذت ببرند.

*کودکان چهار ساله شیطنت بیشتری نسبت به سال های قبلی دارند و به دایناسورها، اژدها و قهرمانان علاقه مند می شوند و اغلب در تخیلشان خشونت هست. کودکان در این سن احساسات سفت و سختی دارند یعنی یا چیزی را خیلی دوست دارند یا از چیزی متنفرند. کودکان چهار ساله می‌توانند ادا دربیاورند، شعرهای خنده‌دار بخوانند و در کل با بازی خود را سرگرم‌ کنند.

*حتی بیشتر چهار ساله‌های کم حرف نیز تمایل دارند که در جمع بزرگتر‌ها و گروه‌های مختلف سنی قرار بگیرند.

* از این سنین باید سعی کنید به کودک خود مسئولیت هایی متناسب با سنش به او بدهید. وظایفی که بر عهده ی کودک گذاشته می شود باید درخور سن و توان او باشد، کودکان کم سن باید مسئول جمع آوری اسباب بازی ها و مرتب کردن اتاق خود باشند.

*مشارکت کودک در تعیین وظایف مهم است اگر فرزند شما در انتخاب وظایف مربوط به خود سهمی داشته باشد، بیشتر متابعت خواهد کرد. توجه به این نکته نیز مهم است که وی مسئول جبران اشتباهات خود نیز می باشد. مثلاً اگر مایعی را روی زمین ریخت باید از او بخواهیم در تمیز کردن آن کمک کند.

*کودک چهار ساله عاشق تحرک است و فعالیتهای فیزیکی اش نسبت به قبل آشکارا افزایش یافته است.وقتی کار تازه ای یاد می گیرد ، بی نهایت احساس غرور می کند.در تمام طول روز فریادهای او را می شنویم که می گوید :”بابا من را ببین! مامان ! به من نگاه کن!”

*در این سن کودکان علاقه مند به یادگیری حروف و اعداد هستند.
اکثر افراد با بزرگسالان مؤدبانه صحبت می کنند، اما گاه فراموش می کنند با کودک خود چنین باشند، اگر آنچه را از کودک خود می خواهید، با کلمه ی ” لطفاً ” بیان کنید تأثیر بسزایی در تربیت او خواهد گذاشت زیرا در این سنین ارتباط با بزرگسالان و همسالان پررنگ تر می شود و او باید آموزش لازم را در این موارد دیده باشد.

*مهارت‌های زبانی کودکان در این سن پیشرفت می‌کند. چهار ساله‌ها روزانه حدود ۴ تا ۶ کلمه جدید یاد می‌گیرند. اکنون جمله‌های آنها طولانی‌تر و مرکب شده است.

*ممکن است آنها قادر باشند سخنان خود را با موقعیت خودشون تطبیق دهند. مثلاً وقتی با کودکی کوچک‌تر از خود صحبت می‌کنند، می‌گویند “مامان رفت، خدافظ.” وقتی با مادر بزرگ‌شان صحبت می‌کنند، می‌گویند”مامان به مغازه رفته تا شیر بخرد.”

*کودکان در این سنین بیشتر به بازی و فضاهای بیرون از خانه نیاز دارند، بازی در یک پارک بازی که فضای جنگلی و جا برای دویدن و سه‌چرخه سوای داشته باشد خیلی بهتر است.

*کودک در این سنین با هم سن و سال های خود بازی گروهی انجام می دهد و تمایل به تولید بازی های جدید دارد.

*کودک در سنین چهار تا پنج سالگی زمانی که با بازی های ساختنی بازی می کند واقعاً از تخیلشان استفاده می‌کنند. این بازی به آن‌ها کمک می‌کند تا شکل، اندازه، تعداد، تعادل و شباهت ها و تفاوت ها را یاد بگیرند.

*اولین چیزی که باید در کودک جدی گرفت خلاقیت اوست که گاهی قرار گرفتن در محیط های جدید مثل مهد کودک یا حتی مدرسه می تواند آن را بیشتر کند ولی با توجه به اینکه اکثر کودکان در سن ۴ سالگی بیشتر با والدین و در محیط خانه هستند.
بنابراین یکی از مکمل های خوب می تواند اسباب بازی و بازی های فکری باشد.
میتوانید بخشی از اسباب بازی های کودکانتان را تعویض یا جایگزین کنید. و برای خرید وسایل و اسباب بازی های جدید حتما به نظر او توجه کنید تا نتیجه بخش باشد.

توانایی های کودک ۴ ساله تا ۵ ساله :

در چهار تا پنج سالگی کودک شما قادر است که :

•  به راحتی روی یك خط باریك راه رفته و روی پنجه ی پاها جست و خیز كند.
• کودک ۴ ساله شما روی مهارت های حرکتی درشت تسلط کامل دارد سریع می‌دوند، می‌پرند و می توانند مثل یک بزرگسال از پله بالا برود، روی یک مسیر مستقیم راه برود، روی یک پا لی لی کند وبدون خطر از درخت و نردبان بالا برود.
•  شكل آدمك را به صورتی قابل تشخیص با رسم سر، تنه ، پاها ، دست ها و در شكل های مختلف بكشد.
•  از چاقو و چنگال به خوبی استفاده كند.
•  نام كامل ، سن و گاه روز تولد و آدرس خانه را بگوید.
•  به سهولت صحبت كرده و نكات دستوری و تلفظی را رعایت می كند اما هنوز ممكن است در ادای برخی صداها مشكل داشته باشد.
• کودک در این سن با ثبات تر و قابل پیش بینی تر است.او می تواند تقسیم کار را درک کند،اسباب بازی هایش را خودش جمع کند و در کارهای خانه واقعا به شما کمک کند.از تشویق او و هم بازی شدن با کودک در این سن غافل نشوید.

پیشنهاد می کنم این مطلب را نیز بخوانید : بازی فکری کودکان :کودکان را مانند کاریکاتور بزرگ نکنیم!

نمونه هایی از بازی فکری برای کودکان ۴ ساله :

بازی های پیشنهادی برای کودکان ۴ تا ۵ سال که بهترین اثربخشی را دارند :

 

1. بازی داستان سرایی :

   یکی از بازی های ساده ای که برای این سنین پیشنهاد می شود نشان دادن تصویری به کودک است و درخواست از او برای ساختن داستانی درمورد این تصویر، اجازه دهید کودک هرچه به ذهنش می رسد و می تواند درمورد داستان بگوید ،در این بازی تخیل کودک رشد می کند.

   

2. بازی با کلمات:

   بازی پیشنهادی دیگر،بازی با کلمات است، در این بازی شما باید به کودکتان حرفی را پیشنهاد دهید و هریک از شما باید در مدت زمان کوتاهی، کلمه‌ای را که با این حرف شروع می‌شود، بگوید.
   بیان کلمه تکراری ممنوع است. اولین کسی که از ایجاد کلمه جدید ناتوان ماند، بازنده است.
   توجه کنید که باید در این بازی، معانی کلماتی که کودکتان نمی‌داند را برایش توضیح دهید.
   این کار به عنوان یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله می تواند به حساب آید.

3. بازی های ساختنی و لگو :

   انواع جورچین و چوب‌چین‌ها با تکه‌های زیاد و مکعب‌های کوچک و بزرگ هنوز هم برای کودک جذاب و مفیدند و او می‌تواند با ترکیب مکعب‌ها شکل‌هایی بسازد که گاهی واقعا حیرت‌انگیز هستند.
   لگو گزینه دیگری است که فکر، دست‌ها و دید کودک را مشغول می‌کند و نتیجه‌ای شگفت‌انگیز به دنبال دارد، کودکان در این سنین گاهی با لگو چیزهایی می‌سازند که هم خلاقیت، هم زیبایی و هم ساعت‌ها سرگرمی را با هم یک جا دارد.
   کودک در سنین چهار تا پنج سالگی زمانی که با بازی های ساختنی بازی می کند واقعاً از تخیلشان استفاده می‌کننند .
   بازی های ساختنی به عنوان یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله  به کودک کمک می‌کند تا شکل، اندازه، تعداد، تعادل و شباهت ها و تفاوت ها را یاد بگیرند.
   
   
   پیشنهاد می کنم این مطلب را نیز بخوانید : نقش بازی در رشد خلاقیت کودکان چیست؟

4. بازی فکری برج مکعب :

   بازی برج مکعب شامل ۱۰ مکعب از بزرگ به کوچک با رنگهای مختلف است.
   در وجوه مختلف هر مکعب رنگ ها، حیوانات اهلی، حیوانات وحشی، میوه‌ها و سبزیجات با نام فارسی و انگلیسی آن‌ها آمده است تا کودک با نام آن‌ها آشنا شود.
   در ابتدا کودک باید مکعب‌ها را به ترتیب از بزرگ به کوچک روی هم بچیند و سپس بعد از درک مفهوم اندازه، برجی متشکل از ۱۰ طبقه با دسته‌بندی‌های ذکر شده بسازد؛
   به گونه‌ای که در هر وجه آن یکی از موضوعات مذکور قرار گیرد.
   مثلا از او بخواهید مکعب ها را طوری روی هم بچیند که میوه ها همه یک طرف باشند.
   دردست گرفتن مکعب ها باعث تقویت مهارت های حرکتی ظریف و قدرت انگشتان کودک می شود.
   این بازی در آموزش زبان انگلیسی به کودکان موثر است و یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله به شمار می آید.
   

   همچنین شما می توانید تعدادی مکعب در رنگ های مختلف در اختیار کودک قرار دهید، سپس با استفاده از مداد رنگی و روی کاغذ الگویی از روی هم گذاشتن مکعب های رنگی را بکشید.
   مثلا یک مکعب زرد و روی آن یک مکعب آبی و …( و ازکودک بخواهید الگویی که شما کشیده اید را با روی هم گذاشتن معکب هایش درست کند).
   این کار برای بهبود مهارت کپی کردن کودک و تمرین توالی و همچنین تمرکز مناسب است.
   یا اینکه در مقابل کودک مکعب های رنگی را با ترتیب مشخصی روی هم بچینید و پس از چند ثانیه آنها را به هم بریزید و از کودک بخواهید آنها را به همان ترتیب قبلی بچیند.

5. بازی فکری نخ و مهره :

   بازی نخ و مهره بدون شک بهترین و تاثیر گذارترین روش آموزش کودکان است ، انتخاب بازی مناسب برای کودکان می تواند باعث افزایش مهارت های فیزیکی و رشد ذهنی آن ها شود.
   این روش بازی یکی از بازی های مونته سوری و مبتنی بر  روش مونته سوری است.
   این بازی شامل ۵۰ مهره‌ی پلاستیکی در رنگ‌های درخشان و شکل‌های متنوع و ۵ بند بافته‌ی رنگی است.
   صِرف نخ کردن مهره‌ها فعالیتی جذاب و در عین حال مفید برای کودکان به شمار می‌رود.
   این فعالیت ضمن تقویت ماهیچه‌های ظریف دست کودک به هماهنگی هر چه بیشتر بین چشم، مغز و دست کودک که در آینده برای عمل ساده‌ای مثل نوشتن یا انجام یک عمل جراحی پیچیده بسیار ضروری است، کمک می‌کند.
   در عین حال با کمک این وسیله کودکان رنگ‌ها و شکل‌ها را یاد می‌گیرند و می‌توانند الگوسازی را که یکی از پایه‌های درک مفاهیم ریاضی است، انجام دهند.
   روش انجام این بازی جالب را میتوانید در اینجا ببینید.

   

    

   پیشنهاد می کنم این مطلب را نیز بخوانید :بازی هوش کودکان : معرفی چند بازی ساده برای تقویت هوش کودکان

    

6. بازی فکری میمون باهوش :

   بازی دیگر یک بازی بسیار جالب و سرگرم کننده و آموزشی میمون باهوش هست.که در زمینه های مشاغل ، رنگ ها ، شکل ها ، خانه حیوانات ، مفاهیم و رابطه اشکال به کودکان آموزش میدهد.
   بازی میمون باهوش برای ارتباط برقرار کردن بین موارد مختلف برای کودکان بالای ۴ سال شیوه ای مناسب و جالب است . این بازی دارای یک عدد میمون ، ۴ عدد کارت با تصاویر گوناگون و یک صفحه ی پلاستیکی جهت قرار گیری میمون و کارت ها می باشد .
   ابتدا یک کارت را همان طور که در پشت جلد وجود دارد انتخاب می کنید و روی صفحه قرار می دهید .
   صفحه جوری طراحی شده است که با قرار دادن میمون و چرخاندن آن به روی یک مفهموم می توان ارتباطش را با شکل متناظرش پیدا کرد.
   کودک از طریق این بازی ارتباط بین مشاغل و موارد مورد نیاز آن شغل و همچنن آشنایی با مفهوم عدد را می آموزد.
   در هر صفحه مفهومی خاص مانند تشابه اشکال و شناخت رنگها و … وجود دارد که کودک از طریق بازی این مفاهیم و ارتباطشان را می آموزد.
   این بازی میتواند به عنوان یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله فوق العاده باشد.
   

7. بازی فکری شکل ها و رنگ ها :

   بازی مناسب دیگر بازی فکری شکل ها و رنگ ها هستش.
   این بازی به چند شکل انجام میشه .
   این بازی شامل سه صفحه‌ی بازی از جنس مقوای سخت، ۱۵ مهره‌ی پلاستیکی رنگی به شکل مثلث، دایره و مربع و دو تاس شکل و رنگ است.
   هر بازیکن یک صفحه دارد و هر کس در نوبت خود تاس می‌ریزد و بر اساس شکل و رنگی که تاس‌ها نشان می‌دهند، مهره‌ای را روی صفحه‌ی خود می‌گذارد. هدف این است که زودتر جاهای خالی روی صفحه‌ی خود را پر کنیم. شکل‌ها و رنگ‌ها را می‌توان به صورت فردی، دو یا سه نفره بازی کرد.
   این بازی مهارت های ظریف دست کودکان را تقویت می کند و همچنین کودک شما با شکل های هندسی مختلف و رنگ ها آشنا می شوند و باعث افزایش خلاقیت و تقویت تخیل و داستان پردازی در کودکان می شود.

 

پیشنهاد می کنم این مطلب را نیز بخوانید : بازی برای کودکان ۳ ساله تا ۵ سال با وسایل خانه

 

 

نمونه هایی از بازی فکری و گروهی برای کودکان ۴ ساله :

 

در این سنین می توان بازی های گروهی را پیشنهاد داد زیرا ارتباط کودک با دوستان و همسالانش روز به روز بیشتر می شود.

1. برای تقویت سرعت عمل و چابکی کودکان یکی از بازی های گروهی که همزمان هم دقت و تمرکز کودکان و هم سرعت عمل آن ها را تقویت می کند و بسیار هم برای کودک هیجان انگیز است، می توان بازی فکری تردست  را به عنوان یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله نام برد. در این بازی گروهی باید به سرعت لیوانهای رنگی را با چکش لیوان دار مخصوص برداشت و برنده بازی کسی است که سرعت عمل بیشتری داشته باشد.
   این بازی شور و هیجان زیادی را در کودک و حتی خود شما ایجاد می کند.
   این بازی باعث افزایش تمرکز و دقت و تقویت هوش هیجانی در کودکان خواهد شد .
   
2. بازی فکری قایم موشک :برای تقویت حافظه، سرعت عمل و دقت و تمرکز نیز می توان بازی فکری و گروهی قایم موشک را به عنوان بازی فکری برای کودکان ۴ ساله پیشنهاد داد. در این بازی کارت های تصاویر را بعد از دیدن همه بازیکنان، زیر درپوش های رنگی قایم می کنید و با انداختن تاس رنگی باید با دیدن رنگ روی تاس کارت پنهان شده زیر آن را حدس بزنید.بازی قایم موشک را با شیوه های دیگر هم می توان بازی کرد. قایم-موشک. بازی برای بچه های ۴ ساله پیشنهاد می کنم این مطلب را نیز بخوانید : لینک به: تقویت حافظه کودکان : چگونه حافظه کودک خود را تقویت کنیم؟ تقویت حافظه کودکان : چگونه حافظه کودک خود را تقویت کنیم؟

    

3. بازی فکری هدبند :

   بازی فکری و گروهی دیگه بازی جذاب هدبند است.بازی هدبند مناسب رده سنی بالای ۴ سال تولید شده است ، ولی با دارا بودن جذابیت بالایی که دارد تمامی اعضای خانواده می توانند در کنار هم از این بازی فوق العاده لذت ببرند.
   این بازی حاوی ۶ هدبند، کارت‌های بازی، تعدادی مهره و یک ساعت شنی است. پس از قرار دادن هدبند روی سر هر بازیکن و قرار گرفتن کارت در محل مخصوص، هر بازیکن باید تا اتمام زمان ساعت شنی با پرسیدن سوال از بازیکنان دیگر و جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات دریافتی تصویر روی کارت خود را حدس بزند. اگر در زمان مشخص موفق به انجام این کار شد یک مهره به عنوان جایزه دریافت می‌کند، در غیر این صورت نفر بعدی بازی را آغاز می کند. افزایش اعتماد به نفس در کودک و بالارفتن هوش حرکتی و تقویت دسته‌بندی اطلاعات از مواردی است که دراین بازی می‌توان به آن‌ها دست یافت.
   این بازی نیز یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله و درعین حال هیجان انگیز است.
   

4. بازی فکری شکلک :

   بازی فکری و گروهی دیگر ،بازی خنده دار و جالب شکلک است. این بازی مناسب سنین ۴ سال به بالا است و فوق العاده در روحیه کودک اثرگذار است.
   این بازی شامل ۳۳ کارت تصویری از ۱۱ شکلک مختلف و راهنمای بازی است. در آغاز بازی کارت‌ها را خوب بُر زده، به هر یک از بازیکنان ۳ کارت می‌دهیم.
   هر شکلک سه بار تکرار شده است و هدف این است که بازیکنان با درآوردن شکلک روی کارت‌های دستشان، سه کارت شبیه هم را ردیف کنند و یک دست سه‌تایی بسازند.
   همچنین باعث تقویت مهارت های اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس در کودک می شود و همچنین به عنوان یک بازی فکری برای کودکان ۴ ساله و حتی بزرگسالان فوق العاده است.

 

 

پیشنهاد می کنم این مطلب را نیز بخوانید : اعتماد به نفس در کودکان : ۱۰ راه ساده برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان

 

اگر کودکان زیر ۴ سال دارید پیشنهاد میکنم مقاله های زیر را هم مطالعه کنید :

 بازی فکری کودکان :کودکان را مانند کاریکاتور بزرگ نکنیم!
بهترین اسباب بازی کودک یک ساله
۱۰مورد از بهترین اسباب بازی برای کودک ۲ ساله چیست ؟
بهترین اسباب بازی فکری برای کودکان ۳ ساله

 

بسیار خوب! اگر کودک ۴ ساله دارید تا حالا چه بازی هایی براش تهیه کردید؟
آیا متناسب با سنشون بوده؟
لطفا تجربه بازی که با کودک ۴ ساله خود انجام دادید در قسمت نظرات مطرح کنید.