دیگر مقالات

تاثیر بازی برای تقویت حافظه کودکان

بازی برای تقویت حافظه کودکان

این مقاله گزیده ای از صحبت های جناب دکتر نغمه گو ، کارشناس کودک و صدا و سیما در مورد موضوع بازی برای تقویت حافظه کودکان و بزرگسالان می باشد که ایشان این موضوع را به زبان ساده مطرح کرده اند.

تعریف حافظه

در مورد حافظه اگر دقت کنیم هر آن چیزی که داریم ، هرچیزی که هستیم از برکت حافظه شکل میگیرد،اندیشه هامون ،تفکراتمون.
اینکه بتوانیم تفکراتمون را تلفیق کنیم نیاز به حافظه داریم.
ادراک ما،اندیشه ما،حرکتهایی که در زندگی انجام میدهیم و دستاوردهایی که داریم،دریافت اطلاعاتی که داریم همه و همه حافظه نقش بسیار اساسی بازی می کند.
پدیده های خیلی زیادی هستند که باعث یکپارچگی ذهن ما میشود که این یکپارچه کردن نیاز به حافظه قوی دارد.
شما اگر دقت کنید افرادی که حافظه فوق العاده قوی دارند میتوانند تجربیات خودشون را با یکدیگر تلفیق کنند.
شرط لازم برای داشتن فکر این است که شما بتوانید پردازش اطلاعات قوی داشته باشید.

 

مراحل اصلی حافظه

حافظه اگر بخواهیم روندش را یعنی 3 مرحله ای که باعث می شود انسان بعد از دریافت اطلاعات چیزی را در ذهن خودش بسپارد این است که :

1-ما اول یک چیزی را به حافظه مان میسپاریم.
2-اون را نگهداری میکنیم
3-مرحله آخر مرحله فراخوانی از حافظه است .

که در روانشناسی میگویند 3 مرحله اصلی حافظه  رمزگردانی،اندوزش و بازیابی است.

بعنوان مثال اگر شما بخواهید کارت عابر بانکتون را رمز بگذارید، معمولا رمزی میگذارید که بتوانید راحت فراخوانی کنید،معمولا سال تولد ،سالی که براتون مهمه.
برای اینکه حافظه قوی داشته باشیم باید از حافظه مان مراقبت کنیم و تقویتش کنیم.
اوج حافظه انسان که در کودکی  در ابتدا شکل میگیرد از 9 تا 12 سالگی،این بازیابی و اندوزش و نگهداری به اوج خودش میرسد.
اگر دقت کنید بچه های کلاس چهارم پنجم،10 یا 11 ساله با خواندن 2 الی 3 بار خواندن بیت شعر براحتی حفظ می کنند.هرچند که در مورد عمق و معنی شعر دقت نکنند، خیلی خوب میتوانند از اون نگه داری کنند و راحت آن را بازیابی کنند.

ولی شما وقتی در بزرگسالی یک مطلب را حفظ میکنید سعی میکنید به معنی و مفهوم آن شعر دقت کنید و اون شعر را معمولا با کلمات کلیدی اش شناسایی میکنید.
حافظه، جالب است هرچقدر بیشتر باهاش کار کنید و بیشتر باهاش رمزگردانی کنید تقویت میشود.
هرچقدر شمابیشتر با حافظه تان کار کنید ،متنوع تر کار کنید ،حافظه قوی تری خواهید داشت.
پس یادمان باشد 3 مرحله حافظه ،اول دریافت اطلاعاتی که داریم رمز گردانی می کنیم یعنی اون مطلب را سعی میکنیم طوری در ذهنمون شکل بدیم که برامون واضح و روشن باشد، نگهداری میکنیم و بازیابی میکنیم.

انواع حافظه

تقسیم بندی های مختلفی برای حافظه وجود دارد :

حافظه آنی

مثلا شما یک عکس را میبینید، آیا همون لحظه متوجه میشوید که این عکس در چه زمانی گرفته شده است؟

حافظه کوتاه مدت

شما بعد از اینکه مطلب را بازگو  میکنند، بعد از اینکه این مطلب را شنیدید دقیقا بعدش اگر بتوانید اون مطلب را بخاطر بسپارید حافظه کوتاه مدت قوی دارید.

حافظه بلندمدت

برای اینکه یک مطلب از حافظه کوتاه مدت به بلندمدت  انتقال پیدا کند، تکرار خیلی مبحث مهمی است که مشهورترین مورد این است که شما در طی 5 مرحله تکرار میتوانید مطلبی را که به حافظه کوتاه مدت خودتون دادید آن را دقیقا به حافظه بلندمدت خودتون ببرید.به این صورت که به فرض اگر شما یک مطلب را حفظ کردید  ، به این ترتیبی که یک روز بعد، 3 روز بعد، یک هفته بعد،3 هفته بعد و 3 ماه بعد این مطالب را تکرار کنید از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت انتقال می یابد و برای همیشه در حافظه شما وجود دارد و ازبین نمیرود.

 

راه های تقویت حافظه

مطلبی که وجود دارد اون سلولها و نورون هایی که مرتبط با حافظه است، اگر ما از آنها خوب کار نگیریم،  هرچقدر که سن ما بالاتر میرود ما کمتر از حافظه مان استفاده میکنیم.
اگر دقت کنید معمولا تا  دوره دبیرستان ببینید انسان چقدر حافظه محور است،درسهایی که میخواند ،مطالعاتی که انجام میدهد، مطالبی که باید یاد بگیرد ،جغرافی، تاریخ، فیزیک ،علوم ،شیمی و خیلی از مسائل اجتماعی و شما وارد دانشگاه هم که بشوید خیلی از حافظه استفاده می کنید و بعد یکباره مخصوصا افرادی که اهل مطالعه و علم نیستند و کار روتین واری دارند کلا میبینید که از اون مرحله خارج می شوند و دیگر از حافظه شان خیلی استفاده نمی کنند.
بخاطر همین موضوع این سلول ها ضعیف میشوند و حداقل گسترش پیدا نمیکنند،و شما وقتی که از سلول های مغزی استفاده نکنید به مرور زمان قدرت خودشون را از دست میدهند.
و یک مطلب دیگر این که به مرور زمان این قضیه جا افتاده که انسان ها با افزایش سنشان از حافظه موثر خود خیلی کار نمیکشند.
بخاطر همین ما باید حتما به این موضوع فکر کنیم که از حافظه خودمان مراقبت کنیم.

تاثیر بازی برای تقویت حافظه کودکان

در اکثر بازی ها مخصوصا بازی های فکری،برای اینکه بتوانید یک بازی فکری را خوب انجام دهید نیاز به یک حافظه قوی دارید.

توصیه میکنم این مطلب را نیز بخوانید : بازی فکری کودکان: کودکان را مانند کاریکاتور بزرگ نکنیم!

ولی برخی از بازیها مستقیما با حافظه در ارتباط است.
یعنی شما وقتی این بازی ها را انجام میدهیدحتما باید حافظه خوبی داشته باشید که بتوانید در انجام اون بازی به موفقیت برسید، بازی هایی که 3 تا اولویت اولشان مبحث حافظه است را حتما توصیه میکنم.

توصیه میکنم این مطلب را نیز بخوانید : نقش بازی در رشد کودکان چیست؟

این بازی ها واقعا سن خاصی ندارد، درست است که عنوان بازی نوشته  +6 و  ممکن است شما  بروید خرید کنید و احساس کنید این بازی برای بچه 6 ساله است،اما واقعیت این است که برای بازی های حافظه سن خاصی مدنظر نیست .
اگر فردی 50 ساله ،30ساله،20ساله بگوید که من میخواهم حافظه ام تقویت بشود، من همان بازی +6 را به او پیشنهاد میدهم که مستقیما با حافظه در ارتباط است.
حتی شما بازی شطرنج را که بازی میکنید در بازی شطرنج باید یادتون باشه که روی حرکتهای قبلی چه کار باید انجام دهید و اگر با یک فردی دارید بازی میکنید که سبک بازی او را به یاد بیاورید متوجه میشوید که حافظه چقدر میتواند روی این قضیه اثرگذار باشد.
بسیاری از غلط املایی بچه ها که در مدارس دارند، از طریق انجام چند بازی قابل برطرف است.
به جای اینکه بچه ها را تحقیر کنیم ،بجای اینکه توصیه هایی که واقعا کسل کننده و خسته کننده است که به کودک بگوییم : عزیزم میری سر کلاس درس، خوب دقت کن ،تمرکز کن، حافظه خوبی داشته باش.
و بعضی وقتها حتی برخی معلمین و والدین که جای تعجب دارد که به یک کودکی که حافظه دیداری ضعیفی دارد توصیه میکنید که حافظه ات را خوب کن!
دقیقا مثل اینکه فردی گواهی رانندگی ندارده و شما به او میگویید بیا پشت رول بشین فقط دقت کن خوب رانندگی کنی.خب اصلا رانندگی بلد نیست.
یک کودکی که غلط املایی دارد و نوع غلط املاییش طوری است که ناظم را با صاد ضاد مینویسه، حروف هم صدا با شکل متفاوت را همیشه اشتباه میکند، راهکار مهم این است که مهارت حافظه دیداری این کودک را تقویت کنیم.
شاید کودکی بخواهد 5 دقیقه تیزبین بازی کند، 10 دقیقه قایم موشک بازی کند،شاید یک بازی تا دو روز برایش جذابیت داشته باشد و او را خسته کند.
تنوع بازی ها مهم است و خیلی اهمیت دارد که ما چند بازی را با یک قابلیت تهیه کنیم و این جریان باید استمرار داشته باشد.

نمونه هایی از بازی برای تقویت حافظه کودکان

از جمله بهترین نمونه بازی برای تقویت حافظه کودکان و حتی بزرگسالان به بازی فکری قایم موشک و تیزبین می توان اشاره کرد.

قایم موشک

حس بینایی ۶۰ درصد از مغز اشخاص را فرا می گیرد . بنابراین چنانچه می خواهید چیزی را به خاطر بیاورید ، تصویرش را مجسم کرده و آن را با قسمت هایی از ظاهرش ارتباط دهید . این کلیدی است که باعث می شود تا ناگهان آن لغت و یا اسم را به خاطر بیاورید .بازی قایم موشک برای تقویت حافظه کوتاه مدت فوق العاده موثر است و ذهن را حسابی به چالش می کشد و به عنوان یک بازی برای تقویت حافظه کودکان و بزرگسالان توصیه میشود.
بازی تقویت حافظه

بازی فکری قایم موشک

بازی فکری قایم موشک
قایم موشک شامل ۳۰ پولک فومی، ۶ تشتک رنگی و یک عدد تاس است. ابتدا ۳۰ کارت تصویر را روی زمین پخش می‌کنیم؛ سپس طوری که همه‌ی بازیکنان ببینند، تشتک‌های رنگی را روی ۶ تصویر قرار می‌دهیم. هر یک از بازیکنان به نوبت تاس می‌اندازد و با توجه به رنگ تاس باید حدس بزند که زیر تشتک پلاستیکی همان رنگ چه تصویری قرار دارد
155,000 تومان

تیزبین

هدف این بازی فکری افزایش تمرکز و سرعت عمل بازیکنان است؛ بدین ترتیب که بازیکنان باید با تیزبینی و سرعت عمل خود بین کارت‌های بازی تصویر مشترک را بیابند و زودتر از بقیه نام آن تصویر را اعلام کنند و  به عنوان یک بازی برای تقویت حافظه کودکان و بزرگسالان به کار میرود.

بازی فکری تیزبین

بازی تیز بین
تیزبین یک بازی کارتی است که در هر کارت 8 تصویر وجود دارد، بین هر دو کارت، فقط یک تصویر مشترک می باشد. آن را تشخیص دهید و برنده شوید! البته در کنار بازی مطالب آموزشی ارزشمندی نیز یاد خواهید گرفت. برای انجام این بازی به چشم های تیزبین و کمی هم سرعت نیاز می باشد، این بازی را به روش های مختلف می توانید انجام دهید.
موجود نیست !

شکلک

بازی شکلک علاوه بر ایجاد شادی و خنده در کودک به نوعی در تقویت حافظه نیز موثر است و می توان آنرا بعنوان یک بازی برای تقویت حافظه کودکان در نظر گرفت.

بازی فکری شکلک

بازی فکری شکلک
شکلک یک بازی گروهی ۲ تا ۶ نفره برای ایجاد فضایی شاد و دوستانه در بین جمع است در آغاز بازی کارت‌ها را خوب بُر زده، به هر یک از بازیکنان ۳ کارت می‌دهیم. هر شکلک سه بار تکرار شده است و هدف این است که بازیکنان با درآوردن شکلک روی کارت‌های دستشان، سه کارت شبیه هم را ردیف کنند و یک دست سه‌تایی بسازند
موجود نیست !

حافظه آنقدر مهم است که ما بهای خیلی زیادی بابت اینکه حافظه ضعیفی داریم پرداخت خواهیم کرد.
ما الان بیماری با نام آلزایمر داریم که وقتی انسان  در سن پیری  و یا حتی در سنین خیلی کمتر ممکن است به این بیماری دچار شود.
انجام بازی باعث می شود که درصد احتمال به آلزایمر پایین بیاید و سلول های مرتبط با حافظه شما تقویت بشود.
شاید بهتر این باشه که بصورت جمعی خودمان را موظف بدانیم که این بازیها را به این صورت انجام بدهیم که در همه مدارس و حتی بزرگسالان یک اتاق بازی را ترتیب بدهند که معلمین فعال، بازیهایی که برای تقویت مهارتهای حافظه و تمرکز و سرعت عمل مفیدند در  اتاقی با عنوان اتاق بازی ترتیب بدهند که مثلا والدینی که منتظر بچه هاشون هستند یک ربع، بیست دقیقه را در اتاق بازی، این بازیها را انجام دهند و لذت ببرند و خودشون را موظف کنند  که حافظه قوی داشته باشند.
وقتی شما به عنوان والدین این بازیها را انجام میدهید راحت تر میتوانید با فرزندتان ارتباط بگیرید و این بازیها را انجام بدهید.
باید اول خودمون از بازی لذت ببریم و بعد به بچه ها توصیه کنیم که این بازیها را انجام بدهند.

بسیار خوب! با توجه به مطالب فوق شما چقدر از حافظه خودتون مراقبت میکنید؟
قبلا چه بازی برای تقویت حافظه کودکان خود یا حتی خودتون انجام دادید؟
اگر دوست داشتید میتوانید در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *